Sterilizasyon, genellikle bir merkez bankasının döviz müdahaleleri veya para politikası araçlarını kullanarak yabancı para alım veya satım işlemlerinin etkilerini dengelemesini ifade eder. Sterilizasyon işlemi, bir ülkenin para arzını veya döviz kurlarını istikrarlı tutmak için kullanılır.
Sterilizasyon genellikle iki şekilde gerçekleştirilir:
Parasal Sterilizasyon: Bu yöntemde, bir merkez bankası, döviz müdahaleleri sonucu artan veya azalan döviz rezervlerinin etkilerini dengelemek için iç piyasaya para arzı veya çekme işlemi gerçekleştirir. Örneğin, bir merkez bankası döviz alımı yaptığında, bu işlemle artan döviz rezervlerini dengelemek için iç piyasadan likidite çekerek parasal sterilizasyon gerçekleştirebilir.
Mali Sterilizasyon: Bu yöntemde, bir merkez bankası, döviz müdahaleleri sonucu artan veya azalan döviz rezervlerinin etkilerini dengelemek için para politikası araçlarını kullanır. Örneğin, döviz alımı sonucu artan döviz rezervlerini dengelemek için merkez bankası, faiz oranlarını artırarak iç piyasada para arzını azaltabilir.
Sterilizasyon işlemi, bir ülkenin para politikası hedeflerini gerçekleştirmesine yardımcı olurken, aynı zamanda döviz kurlarının istikrarını sağlamaya da yardımcı olur. Özellikle gelişen ülkelerde, sermaye girişleri veya çıkışlarına bağlı olarak döviz kurlarında ani dalgalanmaların yaşanması durumunda sterilizasyon işlemi sıklıkla kullanılır.
Ancak, sterilizasyon işlemi bazen tam olarak etkili olmayabilir ve bazı durumlarda maliyetli olabilir. Özellikle uzun süreli ve aşırı sterilizasyon işlemleri, iç piyasada para politikası etkinliğini sınırlayabilir veya maliyetli olabilir. Bu nedenle, sterilizasyon işlemleri dikkatli bir şekilde planlanmalı ve uygulanmalıdır.
